با سلام خدمت شما بازديدكننده گرامي ، خوش آمدید
به سایت مشاوره و تحکیم خانواده اصفهان . لطفا براي هرچه بهتر شدن مطالب اين
وب سایت ، ما را از نظرات و پيشنهادات خود آگاه سازيد
و ما را در بهتر شدن كيفيت مطالب ياري کنید.
براي اطلاع از آپيدت شدن وبلاگ در خبرنامه وبلاگ عضو شويد تا جديدترين مطالب به ايميل شما ارسال شود
درباره ما
با سلام به وبلاگ خودتون خوش آمدید .اگر انتقاد يا پيشنهاد و نقطه نظري هم داريد خوشحال ميشم بدونم. در ضمن سوالات مطرح شده خودتون را که جواب دادم میتونید برای استفاده بقیه دوستان بگزارید البته برای تائیدش به من اطلاع بدین .با تشکر
انجمن مشاوره و روانشناسی تالار گفتگو
نکات و روشهای کاربردی
نصیحت کردن نوجوانان و کودکان 11 - آبان - 1394 121 ـ پسر 13 ساله ام به هیچ وجه به نصیحت هایم گوش نمی کند. آیا در جایگاه مادر که وظیفه ام تربیت او است، حق ندارم نصیحتش کنم؟ فرزند شما وارد دوره نوجوانی شده است و به جهت حس استقلالی که دارد، به شدت در مقابل نصیحت های والدین به ویژه مادر مقاومت می کند؛ زیرا این پند و اندرزها به طور غیرمستقیم به او پیام می دهد که هنوز بچه است؛ در حالی که او خود را بزرگ می پندارد؛ بنابراین بکوشید به جای تذکرهای پی در پی، از روش الگویی (در همین قسمت پرسش و پاسخ تربیتی با موضوع تربیت دینی آورده شده است) و القای غیرمستقیم استفاده کنید. اگر مجبورید از اندرزهای کلامی بهره ببرید، بکوشید به کمترین مقدار بسنده کنید و شرایط آن (ر.ک: پرسش 123) را از نظر دور ندارید. 122 ـ فرزندانم را چگونه نصیحت کنم تا اثرگذار باشد؟ برای تأثیر بیشتر نصیحت بر فرزندان، از راهکارهای ذیل استفاده کنید: 1. عبرت آموزی: وقتی فرزندان خود را برای اصلاح بدرفتاری شان پند می دهید، از همسالانی بگویید که به جهت رفتار مشابه، دچار مشکل شده اند؛ عاقبت بد آنان عبرت آموز است. 2. یادآوری نعمت ها: نعمت های خدای بزرگ( پدر، مادر، سلامت، امکانات و...) را یادآوری کنید. کودک یا نوجوانی که متوجه نعمت های الاهی باشد، کمتر به سمت خلاف می رود. این شیوه ای قرآنی است. خداوند متعال خطاب به رسول گرامی اش می فرماید: الم یجدک یتیماً فاوی و وجدک عائلاً فاغنی فاما الیتیم فلا تقهر آیا خداوند، تو را یتیمی نیافت و در پناه خود جای داد، و تو را ره گم کرده نیافت و راهنمایی کرد، و تو را فقیر نیافت و توانگر ساخت؟ پس یتیم را میازار. 3. فرض مخالف: هنگام نصیحت، او را متوجه سازید که اگر به بدرفتاری اش ادامه دهد، ممکن است خداوند نعمت ها را از او بگیرد. لو نشاء جعلناه اجاجاً فلولا تشکرون. اگر می خواستیم، آب خوش و گوارا را تلخ می کردیم. چرا سپاس نمی گزارید؟ 123 ـ فرزندانم را چگونه نصیحت کنم تا بر آنان اثر بگذارد؟ اگر می خواهید پندهای شما بر فرزندانتان تأثیر داشته باشد، شرایط ذیل را رعایت کنید: 1. به مقدار ضرورت بسنده کنید. نصیحت پی در پی، سبب لجاجت فرزندان می شود و رفتار ناشایست را در آنان تثبیت می کند. توجه داشته باشید که حتی بزرگسالان نیز پند را به سختی می پذیرند. نصیحت مانند روغن کرچک است که دادنش راحت، ولی خوردنش بسیار ناخوشایند است. 2. خودتان به موعظه هایتان عمل کنید. در روایات آمده است: ان العالم إذا لم یعمل بعلمه زلّت موعظته عن القلوب کما یزلّ المطر عن الصفا اگر دانا به دانش خود عمل نکند، موعظه اش از قلب ها می لغزد؛ همان گونه که قطره آب از روی سنگ فرو می ریزد. 3. برای تأثیر نصیحت، باید بین خود و فرزندانتان رابطه ای قلبی و عاطفی برقرار سازید. دل فرزند به والدینی روی می آورد که با آنان انس داشته باشد. امام علی می فرماید: قلوب الرجال وحشیةٌ فمن تألفها اقبلت علیه. دل های انسان ها وحشی اند؛ پس به کسی روی می آورند که با آن ها انس گیرد. موانع رابطه قلبی، مانند زنگارهای روی آهن است که جلو جذب آهن‌ربا را می گیرد. 4. هنگام پند دادن، خوشرو باشید. ترشرویی، جلو تأثیر پند را می گیرد. 5. از لحنی نرم استفاده کنید و به آرامی تذکر دهید. وقتی خداوند بزرگ، موسی و هارون را به سوی فرعون فرستاد، بدانان فرمود که با او به نرمی سخن بگویند: فقولا له قولاً لیناً. 6. نصیحت های شما به ویژه برای نوجوان باید پنهانی باشد. نوجوان با توجه به ویژگی شخصیت طلبی اش نصیحت شنیدن در جمع را برنمی تابد. 7. در پند و اندرزها، به منفعت و مصلحت فرزند توجه کنید و مصالح خود را در نظر نگیرید. اگر فرزند شما احساس کند نصیحت های شما برای منافع خودتان است، چندان اثری نخواهد داشت. 124 ـ وقتی نوجوان 14 ساله ام را نصیحت می کنم، به شدت مقاومت نشان می دهد. اشکال کار کجا است؟ اگر نصیحت های شما به صورت ذیل باشد، فرزندتان( به ویژه نوجوان) در برابر آن، مقاومت روانی خواهد داشت: 1. همراه با سرزنش: نصیحت های خود را با سرزنش همراه نکنید. جمله هایی مانند« تو کی آدم می شی» هنگام نصیحت، اثر آن را از بین می برد. 2. همراه با دستور: پندهای خود را در قالب امر القا نکنید. جمله هایی چون « بهت دستور می دم که...» اثر بخش نخواهد بود. 3. با القاب زشت: هنگام نصیحت، از القاب زشتی چون شلخته، بی عرضه، چلفتی، چلاق، چُل مَن و... بپرهیزید. 4. با تهدید: نصیحت همراه با تهدید، نوجوان را به مقاومت روانی و لجاجت می کشاند؛ پس او را با جمله هایی چون « اگه یک بار دیگه...» تهدید نکنید. 5. با هشدار: برخی والدین گمان می کنند که اگر پندهای خود را با هشدارهایی چون « بدبخت می شی؛ بیچاره می شی؛ به گدایی می افتی و...» همراه کنند، اثر بیشتری خواهد داشت؛ حال آن که چنین نیست؛ بلکه ممکن است، بیچارگی و بدبختی را به فرزند خود تلقین کنند. 6. با تحریک شدید عواطف: گاهی والدین( به ویژه مادر)، هنگام نصیحت فرزند خود، عاطفه او را بیش از حد تحریک می کنند که به جریحه دار کردن عاطفه، بیشتر شباهت دارد. تحریک عاطفه و احساس فرزند، شیوه ای خوب برای تربیت فرزند است(ر.ک: پرسش 52)؛ اما اگر با جمله هایی چون « با این کارت منو روونه قبرستون می کنی» همراه شود، افزون بر فشارهای روحی بر او، اثر خود را نیز از دست خواهد داد. 7. با طعنه و تمسخر: هنگام پند دادن به فرزند خود، به او طعنه نزنید و مسخره اش نکنید:« در سلیقه رو دست نداری!» 8. با نقش دادن: هنگام نصیحت فرزند، هرگز به او نقش های منفی( تو مایه ننگ خانواده ما هستی) ندهید؛ زیرا به جهت اثر تلقینی آن، ممکن است باور کند. 9. به شکل سخنرانی: گاهی والدین( به ویژه پدر) هنگام نصیحت فرزند خود، بیست دقیقه سخنرانی می کنند و جالب آن که در پایان سخنرانی می گویند: من گنگ خواب دیده و عالَم تمام کَر من عاجزم ز گفتن و خلق از شنیدنش اگر می خواهید فرزندتان در برابر پندهای شما مقاومت کمتری داشته باشد، افزون بر رعایت شرایط نصیحت (ر.ک: پرسش 123) از جمله های کوتاه استفاده کنید. بیایید از اولیای الاهی و امامان معصوم : درس بگیریم که با سخنان کوتاه خود ( کلمات قصار)، آثار شگرفی بر مخاطبان خود می گذاشتند. فضیل عیاض و بشر حافی را جمله هایی کوتاه دگرگون ساخت. 125 ـ نوجوان 15 ساله ام اصلاً انتقاد پذیر نیست و در برابر کوچک ترین انتقادها اشک می ریزد. برای مواجهه با این مشکل چه کنم؟ انتقاد پذیری، سخت، و در دوران بلوغ به جهت التهاب های این دوران و زودرنجی نوجوان، سخت تر است؛ به همین جهت با کوچک ترین انتقاد شما، در چشمانش اشک جمع می شود و بغض گلویش را می فشرد؛ پس بکوشید به جای انتقاد، بیشتر از تربیت خاموش، یعنی سکوت و نگاه (ر.ک: پرسش 127). استفاده کنید. سکوت شما در برابر بدرفتاری او که نشان دهنده کرامت شما است، سبب سازندگی نوجوانتان خواهد شد. در صورت امکان، از شیوه « به در بگو، دیوار بشنود»، استفاده کنید تا از مقاومت روانی او کاسته شود. اگر گاهی مجبور می شوید به طور مستقیم اشکالات او را بگویید، نکات ذیل را رعایت کنید: 1. به کمترین مقدار بسنده کنید؛ چرا که امام علی (علیه السلام) فرمود: الافراط فی الملامة یشبُ نار اللجاجة زیاده روی در سرزنش، آتش لجاجت را شعله ور می سازد. 2. پیش از انتقاد، از او اجازه بگیرید. در صورتی که اجازه دهد، مقاومت روانی اش از بین خواهد رفت و سخن شما را می پذیرد و اگر اجازه ندهد، خود درباره رفتارهایش تفکر می کند و متوجه اشتباهش خواهد شد. 3. ابتدا نقاط مثبت او را بگویید. 4. به جای پیام « تو»، از پیام « من» استفاده کنید. در پیام « تو»( تو بی نظمی)، اشکال را متوجه فرزند می کنید؛ اما در پیام « من» ( وقتی می بینم لباس هایت را می ریزی، ناراحت می شوم) احساس خودتان را بیان می کنید که تأثیر افزون تری دارد. 5. از « رفتار» فرزندتان انتقاد کنید و « خودش» را به باد انتقاد نگیرید. 127 ـ پسر 10 ساله ام در برابر تذکرهای کلامی من و پدرش بسیار مقاومت می کند. آیا راهی دیگر برای اصلاح او وجود دارد؟ می توانید از روش تربیت خاموش استفاده کنید. تربیت خاموش، دو شکل دارد: استفاده از سکوت و استفاده از نگاه. وقتی فرزندتان رفتار نابهنجاری از خود بروز می دهد، با اظهار ناخشنودی در چهره، سکوت کنید. سکوت شما سبب تأمل فرزند و سازندگی او می شود. امام علی فرمود: رُبّ سکوتٍ ابلغُ من کلامٍ چه بسا سکوتی که از سخن، رساتر است. گاهی سخن بر زبان جاری نمی شود؛ اما سکوت شما با فرزند حرف می زند. پرمود بترا ( Permuda Betra)، روان شناس غربی می گوید: حرف هایی که بر زبان جاری نمی شوند، از سخنانی که بر زبان جاری می شوند، مهم ترند. شکل دیگر تربیت خاموش، استفاده از نگاه است. نگاه انسان، دنیایی حرف دارد. گاهی یک نگاه پرمعنا، سرنوشت تاریخ را دگرگون ساخته است. معلم عمر بن عبد العزیز، هنگام عبور از کوچه، با شنیدن سخنان ناشایست وی درباره امام علی 7 نگاهی از روی ناخشنودی کرد و گذشت و همین نگاه سبب شد تا عمر پس از رسیدن به حکومت، دشنام دادن به امام علی 7 را ممنوع کند. با نگاه می توان تقاضا، اعتراض یا تهدید خود را به فرزند منتقل کرد. استفاده از این روش برای فرزند شما که در برابر سخنانتان مقاومت شدیدی دارد، مناسب است. 120- برای تربیت کودک 5 ساله ام، دائم او را نصیحت می کنم. آیا این روش درست است؟ نصیحت و موعظه، یکی از روش های تربیت است؛ اما باید از آن حساب شده و سنجیده استفاده شود. پند دادن، نزد اولیای الاهی جایگاه ویژه ای دارد. رسول خدا می فرماید: إن الدین النصیحة همانا دین، پند دادن است. شما می توانید کودک 5 ساله خود را نصیحت کنید؛ زیرا کودکان تا این سن، کمتر در مقابل پند و اندرزهای کلامی والدین مقاومت نشان می دهند؛ اما زیاده روی نکنید. نصیحت فراوان اثرش را از دست می دهد. بهتر است برای نصیحت کودکان، از موقعیت های عاطفی. استفاده کنید. در این موقعیت ها که فرزند به والدین خود اظهار محبت می کند، مقاومتش در برابر پندها بسیار کم خواهد شد.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
آمار
وب سایت:
